Vieiros

A primeira recollida de datos para o Mapa Sociolingüístico de Galiza, elaborado pola Real Academia, fíxose no ano 1992, e a segunda no ano 2004, que é a que agora se publica. Nestes doce anos duplicouse o número de persoas que 'nunca falan en galego', que pasaron do 13 ao 25,8 por cento; aumentaron tamén as que empregan maioritariamente o castelán (do 26 ao 35%). Pola contra reduciuse á metade o número de monolingües en galego (do 30,5 ao 16 por cento) e tamén descendeu o grupo de cidadáns que utilizan maioritariamente o galego, pasando do 31 ao 23%. É dicir, se en 1992 o galego era a lingua máis habitual para o 61% dos galegos, en 2004 só o era para o 39%.

Segundo o presidente da Mesa pola Normalización Lingüística, Carlos Callón, estes datos indican que "o galego está nunha situación de emerxencia", aínda que "non é un punto de non retorno". Por iso, Callón reclamou este martes "medidas en favor do galego por parte de todos os poderes públicos, en primeiro lugar, do Goberno galego, mais tamén do Goberno do Estado e das administracións locais". Para Callón, que nesta situación "tan precaria" se poidan adoptar medidas contra o galego podería ser "letal". Así mesmo, aproveitou para chamar á poboación a mobilizarse en defensa do galego na manifestación convocada en Compostela para o 17 de maio.

Carlos Callón foi moi crítico, igualmente, coa Real Academia Galega, pois a institución dispón destes datos dende hai meses, e "non podemos máis que lamentar que non os presentase publicamente e que só comezase a distribuír este traballo polas librarías despois das eleccións autonómicas, xa que as conclusións que se extraen sobre o anterior mandato do PP son contundentes e desmontan, máis unha vez, a demagoxia e a falacia deste partido sobre o galego no ensino".

Datos aínda máis alarmantes nos máis novos e nas cidades
No Mapa tamén se recolle que o 10,7% dos menores galegos recoñecen que recibiron ensino "só en castelán", a pesar de que o anterior decreto do ensino recolle a previsión de que o galego ten que estar presente na educación primaria e secundaria. Estes datos constatan, máis unha vez, "como a presenza abrumadora do español na vida social fai que haxa persoas que poidan vivir alleas á lingua propia de Galiza, algo que non acontece á inversa, xa que non está garantido o dereito a poder vivir en galego", segundo Callón. Carlos Callón lembrou tamén os datos de lingua inicial en Galiza, segundo os cales o galego pasou de ser o primeiro idioma dun 60,3% dos galegos en 1992 a ocupar a posición minoritaria, do 20,6%, no ano 2004: unha caída de corenta puntos en doce anos.

A maior presenza monolingüe en galego é nos concellos de menos de 5.000 habitantes, dun 40,5%, mentres que a do castelán nas cidades é do 35,6%. Segundo o Mapa Sociolingüístico, hai unha notoria perda do denominado `bilingüismo de maioría galego' nos hábitats intermedios e unha considerábel suba do maioritario en español. As cidades con maior uso do castelán ('só e máis castelán') son Ferrol (85%), Vigo e A Coruña (81,9% en ambas). Cómpre, ademais, salientar a presenza do monolingüismo en castelán en Ferrol (57,5%) e Vigo (45,5%).

Mira e descarga aquí o informe completo (.pdf, 7,6 MB)