Vieiros

Está no noso país, convidada pola asociación Galiza por Palestina (GxP), para dar a coñecer a causa pola que loita dende moi nova e que a levou, primeiro en 1969 e unha outra vez en 1970, a secuestrar dous avións de pasaxeiros.

Este xoves, a partir das 20.00 horas, dará unha conferencia no Paraninfo da Universidade de Santiago de Compostela, organizada pola Deputación da Coruña, a USC e GxP (o sábado estará ás 12.00 horas na Universidade da Coruña).

Leila Khaled, presidenta da Unión Xeral de Mulleres Palestinas, membro do Consello Nacional Palestino, membro do Buró Político da Fronte Popular para a Liberación de Palestina (FPLP) e historia viva da resistencia pasou este mércores pola redacción de Vieiros para compartir cos lectores o seu pensamento.

Ofrecémoslles esta entrevista que contou coa inestimábel colaboración da vicepresidenta de GxP, Laila Tellawi Quintela, filla de galega e palestino, residente en Xordania até hai dous anos -onde tamén vive actualmente Leila Khaled co seu home e os seus dous fillos- e que fixo posíbel o entendemento.

Vieiros: É vostede unha terrorista?
Leila Khaled: As institucións, gobernos e países que están en contra da paz sempre consideraron a resistencia como un acto terrorista, mais en realidade a ocupación é o terrorismo. Polo tanto, a base do terrorismo no mundo é Estados Unidos e Israel. Eu considérome parte do pobo palestino que resiste á ocupación, e a resistencia é un dereito que ten calquera pobo ocupado.

Que é o terrorismo?
O terrorismo defínese na ocupación e nas institucións que ocupan territorios pola forza militar. Tamén, deter a xente só por posuír unha ideoloxía distinta, iso tamén se define como terrorismo. Tamén a destrución das casas en Palestina é terrorismo; e tamén o é a destrución das árbores e apoderarse da auga. Todas eses procedementos que violan os dereitos do pobo palestino son terrorismo.

Durante os anos corenta, a violencia golpeaba Palestina, debido a actividade de grupos armados xudeus como Irgun (Etzel). O 22 de xullo de 1946, un cento de persoas morren no Hotel King David de Xerusalén a causa dunha acción deste grupo -liderado por Menachem Begin, que logo sería primeiro ministro de Israel e Premio Nobel da Paz. Neste senso, no documental Leila Khaled Hijacker, de Lina Makboul, faise unha reflexión : "É correcto ser terrorista? Sempre e cando gañes"...
Nunca aceptamos o terrorismo. O que si se acepta é a resistencia; así o recoñece todo o mundo. Mesmo na constitución da ONU hai un artigo que lles recoñece aos pobos ocupados o dereito de resistir incluso coas armas. Estados Unidos cambiou o concepto de terrorismo acusando a pobos como o de Iraq, Líbano, Palestina, Afganistán de ser terroristas, simplemente por resistir ante a ocupación.

Por que tras a guerra dos Seis Días, con 25 anos, decide formar parte da FPLP e tomar as armas (en 1969 secuestrou o voo TWA 840 Roma-Atenas e desviouno a Damasco; en 1970, participou no secuestro múltiple de catro avións, en relación co Setembro Negro, e resultou detida -o seu compañeiro Patricio Argüello morreu- e foi liberada 28 días despois nun intercambio de prisioneiros)?
Simplemente polo feito de haber unha ocupación e por ser unha refuxiada ao igual que outros oito millóns que se atopan fóra de Palestina.

Como evolucionou a relación dos palestinos con Xordania, tras os acontecementos do Setembro Negro, en 1970, e mais co Líbano, tras os combates no campo de refuxiados de Nahr Al Bared, en 2007?
No ano 1948 moitísimos palestinos fuxiron (tras a fin do mandato británico e co inicio da Guerra de Palestina, o chamado Nakba ou Desastre) a refuxiarse a Xordania, Líbano e Siria, vivindo en campos de refuxiados. Mais tras varios anos, comezaron a vivir en cidades. En 1951, Xordania inclúe Cisxordania dentro do seu territorio, polo que os palestinos alí residentes convértense en cidadáns xordanos. Os palestinos en Xordania representan máis do 75% da poboación.

Doutra banda, no Líbano hai palestinos que viven nas cidades e hainos que viven nos campos de refuxiados, mais a estes estalles prohibido traballar no país. Isto dificulta moito a súa vida e facilita a súa expulsión. Moitos mozos palestinos víronse na obriga de ir traballar a países do Golfo (Pérsico) para poder alimentar as súas familias. No entanto, houbo sempre unha unión entre palestinos e libaneses para se enfrontaren á ocupación e aos ataques de Israel.

Como describiría a situación dos refuxiados, en especial o das mulleres?
Hai dous tipos de refuxiados: os que viven na propia Palestina e os que viven fóra, en Xordania, Siria, e outros. A situación de cada refuxiado depende do país. Por exemplo en Xordania son cidadáns cos mesmos dereitos. En Siria tamén, mais non poden traballar no goberno nin votar e tampouco poden solicitar a nacionalidade; contan cun documento identificativo especial. No Líbano, como xa dixen, non teñen dereito a traballar, así que a UNRWA (Axencia de Nacións Unidas para os Refuxiados Palestinos en Oriente Próximo) ofrécelles postos de profesores. A muller sofre a ocupación por igual, mais se estamos a falar de que un home non pode atopar traballo, iso xa sería totalmente imposíbel para unha muller.

Que política aplica Israel en relación cos campos de refuxiados?
Israel intenta eliminalos. Tamén os que están fóra de Palestina. En 1982 cometeu unha matanza horríbel no Líbano, nos campos de Sabra e Shatila. Os refuxiados palestinos están a vivir continuos ataques. As condicións de vida son tan pésimas alí, que quen o ve non cre o que está vendo. As quenllas de desaugue están ao aire ... as condicións sanitarias son moi malas.

A taxa de desemprego en Gaza e Cisxordania, segundo datos de 2001 da Iniciativa Palestina para a Promoción do Diálogo e a Democracia Global (MIFTAH), ascendía ao 57%. Isto inclúe non só aos que perderon os seus empregos en Israel, senón tamén aos que non poden saír traballar por mor do bloqueo das estradas. A agricultura é o motor económico de Palestina, non si?
O motivo de que esta taxa sexa tan alta é que a industria en Palestina non está asentada. As últimas estatísticas sinalan que o paro alcanza o 80% en Gaza e o 45% en Cisxordania. A maioría dos palestinos dependen da agricultura; plantan principalmente oliveiras, amendoeiras, laranxeiras, e tamén verduras. Mais a situación impide que os labregos poidan comercializar estes produtos fóra de Gaza, xa que está rodeada e ninguén pode saír de alí. En Cisxordania teñen menos dificultades. Por outra banda, o goberno israelí confiscou e segue a confiscar terras, moitas para construír as súas colonias e asentarse.

Fóra da política, cal é a actitude da Unión Europea cara a Palestina no eido económico?
A mellor axuda que pode achegar a UE aos palestinos, ademais da económica, é a política. Porén, tal e como se viu en 2006, cando Hamas gañou as eleccións a UE amarrou o peto. Achegan axuda económica ao goberno palestino segundo o comportamento político dese goberno. Ademais, calquera axuda ten que pasar polo control dos EUA. A UE está moi influída polos EUA.

O pasado 29 de novembro, o primeiro ministro israelí, Ehud Olmert, advertía nunha entrevista ao diario 'Haaretz': "Ou se estabelecen dous estados, ou Israel desaparecerá". Comparaba a situación con Suráfrica, cando a maioría negra conseguiu pasar por riba do apartheid. É a demografía a arma máis poderosa dos palestinos?
Non oín falar desa noticia, mais Israel sempre vai permanecer alí por motivos militares, económicos... É unha reacción moi natural por parte dos palestinos ter fillos ao ver que cada día están morrendo. Ademais tradicionalmente gústalles ter moitos membros na familia. Normalmente, arredor de sete e noutros casos, 12 ou 13.

O FPLP solicítalle á comunidade internacional que rompa os acordos económicos co goberno do Estado de Israel, concretamente piden "un boicot aos produtos israelís, así como a anulación dos acordos militares"...
Temos a esperanza de que os países socialistas apoien dalgún xeito os palestinos. Non lles pedimos que vaian loitar a Palestina, senón que simplemente non lles faciliten armamento aos israelís. Tamén pedimos o boicot para que se resintan as empresas israelís e isto provoque perdas na economía de Israel e, deste xeito, que se nos facilite un pouco continuar resistindo contra a ocupación e poder mellorar a nosa situación.

E chegado o momento de negociar facelo nunhas condicións máis equilibradas entre as dúas partes...
Nas negociacións realizadas até o de agora non se viu para nada esta igualdade. Son negociacións sen rumbo, porque polo momento sempre foron favorábeis aos intereses israelís. Por iso nós, dende a FPLP, rexeitamos as negociacións. Somos conscientes de que non nos van levar a ningún punto de encontro entre ambas as dúas partes.

Refírese ás conversas de Annapolis entre Mahmud Abbas e Ehud Olmert do pasado mes de novembro?
Falo de todas, dende as de Oslo até as de Annapolis.

Non comparten o acordado en Oslo?
Nesas negociacións falouse de todo agás dos dereitos dos palestinos. Por exemplo non se falou de retirar as tropas israelís do territorio palestino das fronteiras de 1967 (antes da Guerra dos Seis Días); non se falou de Xerusalén, nin tampouco dos asentamentos ilegais dos colonos; nin dos refuxiados nin da auga. Xa que logo, que se fixo?

Israel simplemente reuniuse con dirixentes palestinos e non se responsabilizou de comportarse como unha forza ocupante, delegando toda a responsabilidade nos palestinos que non teñen nada. O goberno de Palestina non ten ningún poder sobre a súa situación, nin sobre a auga, nin sobre as súas fronteiras. Se o presidente quere saír do país tenlle que pedir permiso a Israel.

Porén, con Oslo chegou o recoñecemento mutuo de ambos os dous estados?
Nunca se recoñeceu nada neses acordos. Por iso EUA presentou outra folla de ruta para solucionar o conflito. Non conseguiron nada... ter un Estado palestino, si, mais á hora da práctica non existe.

Cal son para vostede os principais erros e os principais logros de Yasser Arafat?
Foi, principalmente, o que dirixiu a resistencia armada e tamén o representante da Organización para a Liberación de Palestina (OLP) e polo tanto o representante do pobo palestino e da revolución. O erro que cometeu foi asinar os acordos de Oslo con Israel. E puidemos ver como o mantiveron tres anos 'encarcerado' (recluído e bombardeado na Muqataa, sede da Autoridade Palestina) até que morreu. Polos feitos vese que Arafat intentou formar un Estado palestino xunto co israelí, mais Israel non quere nin iso.

Cal sería para o FPLP o mapa soñado da rexión?
A mellor solución sería que os refuxiados regresasen a Palestina, e que Israel o aceptase e traballase a prol diso. Así poderiamos convivir cos israelís nesa terra, cos mesmos dereitos e coa posibilidade de tomar decisións políticas en igualdade. Cremos que formar un estado político único democrático pode solucionar o conflito.

Un estado en que convivan palestinos e israelís? Non dous estados?
Si, absolutamente.

Que papel xogan os países do entorno de Palestina, especialmente Irán, e as correntes islamitas máis extremistas destes países, no seu enfrontamento co Estado de Israel?
Os países máis próximos a Palestina son Exipto, Siria, Líbano e Xordania. Exipto e Xordania asinaron acordos de paz con Israel. Israel invadiu o Líbano catro veces e aínda segue a ocupar parte do seu territorio. Tamén unha grande parte de Siria está ocupada. Polo tanto, palestinos, sirios e libaneses compartimos o mesmo sufrimento.

Ademais, Siria é un dos países que rexeitou o proxecto israelí-americano para a zona, e apoia a resistencia do pobo palestino; tamén o fan grupos relixiosos libaneses. Eu non coñezo ningún país extremista islamista, só coñezo Irán, que é un país islamista.

En Palestina estase a observar unha progresiva islamización dos movementos da resistencia cando, tradicionalmente, este espazo estivo ocupado principalmente por formacións laicas. A que é debido?
É certo. O movemento nacionalista de Gamal Abdel Naser (ex presidente de Exipto e símbolo do anticolonialismo árabe) non se levou a cabo. Tampouco os proxectos nacionalistas dos movementos laicos dentro de Palestina. Isto facilitoulles aos movementos islamitas o atraer cada vez máis xente cara á súa ideoloxía, porque tradicionalmente o pobo palestino está moi influído polas crenzas relixiosas. Moitos cren que Deus lles vai axudar a conseguir a paz. Por outra banda, os movementos comunistas acabaron por se desintegraren.

O 11 de abril de 1944, dous días despois de nacer vostede, en plena II Guerra Mundial, Anna Frank escribía no seu diario: "Quen fixo aos xudeus diferentes ao resto da xente? Quen permitiu que sufrísemos tanto até o día de hoxe? Foi Deus quen o fixo, mais tamén será Deus quen nos volva erguer unha outra vez...". Considera que a situación que están a vivir os palestinos no Estado de Israel é similar á vivida polos xudeus en Europa?
En primeiro lugar, Deus non ten nada que ver coa creación de xentes diferentes. Todos somos iguais. Toda a xente nace igual, a pesar das diferenzas de cor, de sangue ou de calquera outra cousa. O propio humano é o que crea as diferenzas. O movemento sionista usou este tipo de pensamentos para divulgar que o xudeu é diferente do resto da humanidade e, polo tanto, agora sofren para despois poder chegar á paz.

É certo que os nazis arrasaron con toda Europa e que mataron moitísima xente. Mais non só mataron xudeus, tamén outras persoas. Lamentabelmente, estamos vendo que as barbaridades que antes cometeron os nazis contra o pobo xudeu, agora mesmo estanas a cometer contra os palestinos.