A policía científica poderá detectar a orixe xeográfica dun sospeitoso ou dun cadáver, e tamén a de billetes falsos ou cocaína
Os expertos da policía científica van pronto a poder dispoñer dunha nova ferramenta de investigación. Un xeólogo e un biólogo da Universidade de Utah en Salt Lake City (os Estados Unidos) propoñen nos Procedementos of the Nacional Academy of Ciencias (PNAS) un método que permite determinar, a partir da análise do cabelo, as rexións xeográficas nas cales viviron as vítimas ou os presuntos autores dun crime."Descubrimos variacións significativas do contido en isótopos do osíxeno e o hidróxeno contidos no cabelo e a auga de bebida, diferencias que están vinculadas á rexión dos Estados Unidos onde vive unha persoa", explican un dos autores, Jim Erhelinger.
Como para todos os elementos atómicos, o hidróxeno e o osíxeno teñen varios isótopos estables, é dicir, átomos cuxo núcleo ten o mesmo número de protóns pero un diferente número de neutróns. Por mor da súa escaseza, o hidróxeno 2 (ou deuterium) e o osíxeno 18 poden pois servir de marcadores cando son introducidos por un asunto, en particular, por medio da auga de bebida. A fabricación da queratina e as proteínas do cabelo utiliza en efecto os elementos atómicos debuxados no medio ambiente. E é a relación entre os distintos isótopos dos átomos que fai a diferenza. No aire, a cantidade dos isótopos 16 e 18 do osíxeno do aire é por todas partes a mesma sobre o continente americano, pero na auga hai diferencias significativas dun Estado a outro. E estas diverxencias atópanse no cabelo das persoas que vive nestas distintas zonas xeográficas.
Segundo os autores, un 85% da variación dos isótopos presentes no cabelo pode ser explicado polas variacións do contido en isótopos na auga de bebida. Semanas, ou incluso anos máis tarde, porque segue gardando a memoria química. "poden facer a diferenza entre Utah e Texas, pero non poderán distinguir entre Dallas e Houston", precisa a Erhelinger.
Para construír os seus mapas, os investigadores recolleron en 65 cidades de menos 100.000 habitantes distribuídas en 18 Estados do sur, o sudoeste e o centro dos Estados Unidos, do cabelo cortado en perruquerías. Trouxeron tamén mostras de auga da rede municipal de 496 cidades e pobos destas rexións.
Isótopos nos dentes
Como varían as concentracións de isótopos do hidróxeno e do osíxeno da auga coa xeografía? As nubes procedentes do océano dispérsanse sobre o continente: pero a auga de chuvia que contén os isótopos 18 do osíxeno e 2 do hidróxeno cae en primeiro preto das costas (Texas, Carolina do sur). As capas freáticas próximas ao litoral conteñen pois concentracións máis importantes cás situadas dentro do continente (Montana, Wyoming...).
Esta nova ferramenta criminolóxica xa foi utilizada pola policía do Utah: os restos dunha muller presuntamente asasinada descubríronse no 2000 preto do Lago: 26 osos, cabelos, unha camiseta e un colar. A análise do cabelo da vítima permitiu saber onde residira durante os dous anos que precederon o asasinato: entre Idaho, o Wyoming e Montana, e pode que tamén en Oregon e no Estado de Washington. Os expertos van agora a analizar os isótopos do osíxeno contidos nos seus dentes co fin de localizar a rexión onde medrou.