Vieiros

Abriuse unha toma de conciencia con respecto ao nivel de manipulación dos medios", concluíu Eliane Pereira, integrante do Comité de Usuarios de Medios de Comunicación (Cumeco)

O vendedor de verduras deixou de vender a pataca, o tomate, e a cebola polo seu megáfono e empezou a convocar á xente ao pazo presidencial de Miraflores para rescatar a democracia, aquel 12 de abril polas rúas do bairro de Catia. "Así como o vendedor, os taxistas, os motoristas, e a comunidade en xeral de distintas zonas de Caracas, boca a boca e até por mensaxiños de textos, comunicáronse por unha causa en común: rescatar a legalidade constitucional", narrou o actual presidente da televisora comunitaria Catia TV, Ricardo Márquez.

A canle estatal Venezolana de Televisión (Vtv), Catia Tv, Radio Perola e outros medios comunitarios foron allanados durante o golpe de Estado, o que fixo que outro tipo de comunicación, como a do megáfono, ocupupara ese lugar ante o silencio mediático.

Incluso o xornalista opositor ao Goberno de Chávez, Ibsen Martínez, nun artigo no xornal caraqueño El Nacional o día 20 de abril de 2002, denunciou "a incalificábel censura noticiosa e de opinión, maliciosamente imposta aos venezuelanos durante horas moi graves da vida nacional, contra os mellores intereses do público" que, ao seu xuízo, caracterizou á prensa venezolana durante o transcurso do golpe de Estado.

Radio Caracas Televisión e o golpe de Estado

En Radio Caracas Televisión (Rctv) censuraban as reaccións de veciños de zonas populares e de funcionarios do Estado, ante o que desde un principio cualificouse como o secuestro do presidente da República, Hugo Chávez Frías.

"Non se cubriron as protestas pacíficas dos chavistas en Forte Tiuna, tampouco outros disturbios. A liña era transmitir a idea de que todo estaba tranquilo en Caracas. E non era certo", manifestou Martínez nunha entrevista publicada en Tal cual, en abril de 2002, ao director de información do servizo de noticias da cenle El Observador (Rctv), Andrés Izarra, actual presidente da canle latinoamericano Telesur.

As ordes dos directivos da canle eran transmitir que no país non estaba pasando nada anormal e que todo estaba en orde, como resume o xornalista Leo Campos, ex traballador de Rctv, no libro Del 11 al 13, de José Roberto Duque.

Pero os venezolanos esixían a verdade, ?reclamaron a liberdade do Presidente e denunciaron que o que estaba sucedendo era un golpe de Estado?, expresou o Presidente da comunitaria Catia TV, Ricardo Márquez.

A actitude dos televidentes

Bárbara Vesci, médico televidente, decidiu denunciar a actitude dos medios de comunicación durante o 11, 12 e 13 de abril de 2002, nun documento cunhas 3 mil firmas que está actualmente na Comisión Nacional de Telecomunicacións (Conatel).

"Os moderadores e xornalistas entrevistaban só á xente que daba e chamaba a un golpe de Estado, feito que expresaba a participación destas empresas no mesmo. Esta e outras actitudes leváronnos a organizarnos posteriormente e formar o Comité de Usuarios de Medios de Comunicación (Cumeco) nese mes do 2002", comentou Vesci.

Na súa versión, a médica di que o día venres 12 de abril os medios privados daban a impresión de que non pasaba ren, que simplemente caeu un presidente e que todos estaban conformes. Con todo, saíu da súa casa e ao pasar preto do Forte Tiuna observou a un grupo de persoas aglutinándose. "A xente estaba saíndo ás rúas a reclamar pola verdade e pola restitución da democracia", expresou.

Os teléfonos, móbiles, os cables e informacións das axencias de noticias, entre outras opcións, tiñan á súa disposición os medios de comunicación venezuelanos para dar a coñecer aos televidentes e radioescoitas o que acontecía nas rúas durante o 12 e 13 de abril.

"E os teléfonos?"-perguntouse Vesci- Como se comunican os xornalistas cando non poden dar persoalmente cunha fonte?. No entanto, desde a división das pantallas que mostraban ao presidente da República e imaxes dun grupo de manifestantes en Puente Llaguno, "notábase unha clara intención deses medios de participar no golpe, suxerindo que o Goberno estaba dando a orde de matar á xente, foi a súa estratexia para lograr enardecer ao televidente", aclarou Vesci.

A actitude mediática deses días de abril elevou a actitude crítica do público que é usuario da televisión, escoita a radio ou le un xornal. Para moitos foi un espertar que permitiu ás persoas organizarse para defender os dereitos da información veraz dos televidentes.